Ngugemi Budaya Jawa Sithik Mbaka Sithik

Bebrayan agung Jawa ing titi wanci iki jan-jane ing kahanan kadidene nglilir nalika budaya Jawa sansaya angslup lan kedheseg dening budaya manca. Teknologi televisi lan Internet dadi dalan mlebu kabudayan asing kasebut. Ora kabeh kabudayan asing ala, nanging wus bukti lamun kabudayan kasebut ndheseg lan nyingkirake budaya Jawa.

Karya seni budaya kethoprak, wayang purwa utawa wayang wong lan liyane sansaya kalah dening karya seni budaya saka manca. Kepara tapsiran budaya Jawa kang adiluhung kaya ta gotong royong lan tepa selira saiki uga sansaya kasingkir, sansaya ilang.

”Wong Jawa saiki bisa diarani kelangan rasa ikhlas lan samubarang gawe ngemu pamrih. Gelem mbiyantu liyan nanging mesti ngajab pituwas,” ujare Pangarsa Kepemimpinan Spiritual Indonesia, Eka Sapta Wijaya, ing adicara sarasehan lan bawa rasa Balekno Jawaku ing Gedhong Krisna, Techno Park Sragen, Kemis (28/3). Sarasehan kuwi diadani dening Paguyuban Budaya Nusantara Cabang Sragen.

Wong Jawa, miturut Eka, uga wus kelangan jagad lan jamane. Kelangan jagade jalaran apa-apa sing kesimpen ing njero bumi, apa sing ana ing segara, malah dikuwasani bangsa manca. Kelangan jamane jalaran wong Jawa wus ora bisa ngatur urusane dhewe, kabeh dikuwasani pehak asing.

Ing titi wanci iki, jarene Eka, wong Jawa wus kelangan rasa tatag kang dadi landhesan mbangun bebrayan agung. Mula, rasa tatag kasebut kudune didhedher lan dirumat maneh supaya thukul lan ngrembaka ing saben pribadi wong Jawa. Wong Jawa ora patut rumangsa luwih cilik tinimbang bangsa liya.

Banjur kepriye supaya wong Jawa bali ngregem budayane maneh, ora rumangsa asor lan ora rumangsa dadi wong kuna nalika sapatemon lan sesandhingen kalawan budaya liya?  Cara gampang dhewe sing bisa dilakoni yaiku nyinau maneh lan bali maneh marang basa Jawa. Miturut Pangarsa Paguyuban Kawula Karaton Kasunanan Surakarta (Pakasa) Sragen, KRA Rawuh Suprijanto Hadiningrat, generasi mudha Jawa apike diwajibake sinau basa Jawa.

”Basa Jawa diwulangake pawiyatan tataran SD nganti tataran SMA utawa universitas. Dadi bocah cilik nganti dewasa tepung lan dunung marang budayane dhewe, ngugemi tata krama Jawa, ngerti marang tapsiran budi pekerti lan kesenian asumber budaya Jawa,” pratelane Rawuh.

Pasarta sarasehan, Siswadi, nelakake murih  kupiya nyinau nynau lan nresnani budaya Jawa kasebut bisa kawujud kanthi mantep luwih prayoga menawa sarasehan ngrembug Jawa lan budaya Jawa kuwi uga diadani tumrap para guru. ”Guru kuwi tepa tuladha ing jagat pamulangan. Lamun para guru nuduhake sikep lan tumindak kang temen-temen ngugemi budaya Jawa, para siswane mesthi bakal niru,” piterange Siswadi.

Ajeg

Budayawan Jawa saka Karaton Kasunanan Surakarta, KRA Suseno Bumi Moyo Renggodipuro, mratelakake lamun ngrembug budaya Jawa pancen kudu nyakup para guru. Nanging, miturut Suseno, kabeh warga bebrayan agung Jawa wiwit saiki kuwu tangi lan cancut taliwanda bali ngugemi budayane dhewe.

Sapa wae warga bebrayan agung Jawa kang duwe latar jembar, duwe omah amba, utawa duwe kapustakan ing omah, sakbisa-bisane kudu didayakake kanggo ngrembalake krenteg lan kupiya nyinau, ndhudhah lan ndayakake budaya Jawa. Punjer pasinaon budaya Jawa kudu didhedher, didegake, ing ngendi wae, ora kudu ing sekolahan utawa pamulangan resmi.

Latar jembar, omah amba, kapustakan kuwi mau bisa didayakake kanggo ndhudhah tapsiran adiluhung ing maneka dolanan bocah asumber budaya Jawa. Bocah-bocah Jawa jaman saiki wus kelangan papan kanggo ngrembakake kapribaden lan ragane. Para bocah kang gelem nglumpuk ing latar jembar, omah amba utawa kapustakan bisa ditepungake marang samubarang budaya Jawa kanthi cara dolanan.

”Kanthi cara ditepungake sithik mbaka sithik marang budaya Jawa, nanging kanthi cara ajeg, ing samengkone ing jiwane bocah-bocah kuwi bakal nabet tapsiran budaya Jawa kang adiluhung lan wusana bakal dicekeli lan diugemi minangka pancatan nglakoni urip nganti dewasa,” piterange Suseno.

 

Posted in: Bahasa Jawa,Kebudayaan